คำว่า ญานวิทยา (Epistemology) อาจมีความสับสน ไปสู่จินตนาการสิ่งอัศจรรย์ โดยฉับพลันทันที แต่ในความหมาย คือ การศึกษาความรู้และความเชื่อแห่งความบริสุทธิ์ (ซึ่งอาจแปลความหมายไปถึงธรรมที่เป็นธรรมชาติ ธรรมชาติแห่งจักรวาล ธรรมชาติในมิติที่ทับซ้อน ซึ่งมีอยู่จริงแต่มองไม่เห็น) อันเป็นขบวนการที่ต้องพิสูจน์ ต้องเข้าใจในความซับซ้อน ทั้งเหตุและผลบนพื้นฐาน ข้อมูลที่แสวงหา และมักมีข้อกังขามากมาย
ขณะที่การศึกษาความรู้ญาณวิทยา จะต้องพิเคราะห์ดังนี้
1.สิ่งที่เป็นเงื่อนไขที่จำเป็น และเพียงพอของความรู้ที่ศึกษานั้น ?
2.สิ่งที่เป็นแหล่งที่มาของข้อมูลความรู้นั้น ?
3.โครงสร้างและข้อจำกัดแห่งความรู้ นั้น ?
ขณะที่การศึกษาของความเชื่อญาณวิทยา เพื่อจุดมุ่งหมายที่จะตอบคำถามว่า
1.วิธีที่จะเข้าใจแนวคิดของเหตุผลนั้น ?
2.เหตุผลภายในและภายนอกที่อยู่ในใจนั้นเป็นคำตอบ ?
3.จะทำอย่างไรในการเผยแพร่ความรู้ใหม่ออกไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งมักจะมีคำถามเพิ่มขึ้นในเชิงลึกของโครงสร้างและขอบเขตของความรู้และเหตุผลตามมา ?
ดังนั้น ญานวิทยา คือความรู้อันประกอบขึ้นด้วยเหตุผล จากความเชื่อแห่งความบริสุทธิ์ โดยขบวนการที่ต้องค้นคว้าในรูปแบบต่างๆ (รวมถึงวิธีค้นหาโดย จิตสมาธิหรือวิธีอื่นใด) มิใช่การคาดคะเนอันปราศจากเหตุแห่งความจริง แต่การพบความจริงที่จะเป็นข้อพิสูจน์นั้น เป็นการปรากฎขึ้นเป็นลักษณะเฉพาะ โดยเฉพาะเรื่องธรรมชาติในจักรวาล ธรรมชาติในมิติที่ซับซ้อน ซึ่งอาจพิสูจน์ยากในแง่การรับรู้แบบทั่วไป ศาสตร์พลังอัญมณีแห่งจักรวาล
